تحریمی که کمر کشور را شکست

داستان از آنجا شروع شد که بعضی رفتارهای رئیس جمهور سابق با فشار بیشتر غرب بر ملت ایران همراه شد. اذهان عموم ملت ایران به این سمت رفت که نطق های تند احمدی نژاد باعث شد ، غربی های اینقدر عصبانی بشوند . آدم عصبانی هرکاری که از دست اش برمی آید انجام می دهد تا تلافی کند. تحریم اقتصادی شدت گرفت..بسیاری از بنگاه ها تعطیل شد ؛ تعطیلی بنگاه ها تعداد زیادی کارگر را بیکار کرد. قیمت ها بالا رفت و وضع رفاه مردم بد تر و بدتر شد. رکود ناشی از کم شدن در آمد نفتی کمر تولید را شکاند و ضربه های اساسی به تولید وارد کرد.. فشار بی سابقه  ای بر مردم وارد شد. فشاری که نتیجه اش در انتخابات 24 خرداد مشخص شد. بررسی سیاسی این انتخابات دردی از کشور دوا نمی کند. باید در خصوص علل و عوامل این اتفاقات بیشتر تامل کنیم. آیا فشار غرب ناشی از صحبت های تند احمدی نژاد بود؟ آیا دلیل این همه مشکل صرفا تحریم اقتصادی است؟

دولت احمدی نژاد بخش عمده ی مشکلات را ناشی از تحریم ها می دانست. کلید زدن پروژه ی شعب ابی طالب نشان می دهد دولت قصد داشت بسیاری از سوء تدبیر های خود را بر روی دوش دشمن بگذارد. اما در همان دوران رهبر انقلاب تئوری شعب ابی طالب را نادرست دانسته و در خصوص رفع هر چه زودتر مشکلات اقتصادی تاکید کرد. البته این نوع نگاه و تاکید چند ساله ی ایشان بر اقتصاد باید در قالب دیگری بررسی شود. اما این نکته قطعی است که سوء مدیریت یکی از عوامل کوتاه مدت بروز بحران در کشور است. علاوه بر این انتقادت بسیار زیادی از سوی رسانه ها از هر جریان سیاسی به عملکرد دولت وارد شد. این فضا سازی و ایجاد موج نتیجه اش را در انتخابات 24 خرداد نشان داد. سوء تدبیر به عنوان یکی از مشکلات در کشور محور شعار تیم انتخاباتی روحانی قرار گرفت. روحانی بر موج ایجاد شده سوار شد و رئیس جمهور کشور شد. جریانی که مفتخر به انتقاد از سوء تدبیر دولت گذشته بود با روی کار آمدن اش همچون گذشتگان همه ی مشکلات را به گردن دشمن و تحریم ها انداخت. این جریان حتی گام را فراتر گذاشته و کشور را به سمتی برد که بدون رفع تحریم امکان مدیریت کشور وجود ندارد. این تحلیل باعث شد تمرکز دولت بر حل مسئله ی هسته ای قرار بگیرد و تنها راه نجات را رفع تحریم ها بداند. اما یک نکته ی اساسی را نباید فراموش کرد. دردی که باعث انتخاب روحانی شد درد سوء تدبیر در اداره ی کشور بود. ولی خواست مردم پیش از انتخابات برای حل مشکلات کشور به ناگاه بعد از انتخابات فراموش شد و جای خود را به حل گره سیاست خارجی داد.

کدام دیوار ترک خورده بود؟

این دور از مذاکرات هم به پایان رسید. توافقنامه ی ژنو تمدید شد و قرار شد ماهانه 700 میلیون دلار از اموال ایران آزاد شود. اموالی که حاصل فروش نفت و سرمایه ی جمهوری اسلامی است. و چه قدر سخت است که نتیجه ی ساعت ها مذاکره ی تیم مذاکره کننده با طرف غربی پول تو جیبی ماهانه باشد. آن هم ماهی 700 میلیون دلار از پول ملت ایران. متاسفانه در این دور از مذاکرات وزیر خارجه ی ایران و آمریکا ساعت ها مذاکره ی دو جانبه انجام دادند. یعنی بدون حضور هیچ مقام دیگری پشت یک میز نشستند و گفتگو کردند. سوالی که بوجود می آید این است که با توجه به نتیجه ی مذاکرات چه نیازی به این دیدارهای طولانی مدت بود؟ و شخص وزیر امورخارجه چه استراتژی برای به نتیجه رساندن مذاکرات اتخاذ کرده است؟ آیا نزدیک تر شدن نگاه دو طرف و رفع سوء تفاهم که یک استراتژی از پیش شکست خورده است دنبال می شود؟

این بار هم مثل همیشه جزئیات توافق صورت گرفته منتشر نشد. قبل از این که تیم مذاکره کننده با عدم انتشار اخبار مذاکرات نشان داد که در جریان مذاکرات مردم را محرم نمی داند. اما خب می شد خودمان را متقاعد کنیم که اطلاع رسانی در خصوص مذاکرات می تواند باعث فشارهای بیرونی و به نتیجه نرسیدن مذاکرات شود. اما امروز دیگر خیلی چیزها برایمان روشن شده است. وزیر امور خارجه ی عربستان با اطلاع از جزئیات مذاکرات به وین می رود و با وزیر امورخارجه ی آمریکا دیدار می کند و خواسته های خود را به هم تیمی اش جان کری اطلاع می دهد. در جریان مذاکرات وزیر امورخارجه ی آمریکا با وزرای امور خارجه کشورهای خلیج فارس تماس تلفنی می گیرد و جزئیات را به اطلاع می رساند.

با وجود این اطلاع رسانی عمومی و کلید خوردن پروژه ی همراه کردن کشورهای عربی و غربی با خود برای بی خطر کردن ایران، طرف ایرانی مردم خود را در جریان مذاکرات نمی گذارد. و از آن بدتر بعد از تمدید توافق نامه ی ضعیف و بی حاصل ژنو مفاد توافق صورت گرفته هم منتشر نمی شود. چه اتفاقی در پس پرده افتاده است که ترس از انتشار اش وجود دارد؟

سعی می کنیم در ادامه با بررسی کنفرانس خبری وزیر امور خارجه ی آمریکا و مصاحبه ی رئیس جمهور کمی از واقعیت های وضعیت فعلی را روشن کنیم.

جان کری: خیلی‌ها می‌گفتند که ایران به تعهداتش عمل نخواهد کرد اما ایران به تعهدات خودش عمل کرد، برنامه مشترک اقدام سر جای خودش است و تحریم‌ها هم در جای خود باقی مانده‌اند.