ریش و قیچی مصوبات مجلس در دست چند نماینده خاص
مجلس ششم با اکثریت همفکر دولتی به روی کار آمد، که شعارهایش باعث برانگیخته شدن حس کنجکاوی دشمنان نظام شده بود. ولی این حس کنجکاوی با جواب قاطع رئیس جمهور در ابتدای راه کم‌رنگ شده بود.
اولویت‌بندی مسائل کلان کشور و مشکلات مردم توسط نمایندگان با خواسته‌های واقعی مردم تفاوت بسیار داشت و برخواسته از نیازهای کاذب اجتماع و همچنین خواسته‌های حزبی و جناحی اصلاح‌طلبان بود.
اواخر عمر این مجلس شاهد نوعی اصلاح‌طلبی ساختارشکنانه از درون یکی از مهم‌ترین ساختارهای کشور بودیم. مجلسیان با مختصات فکری خاص خود بارها چالش‌های جدی در فضای عمومی ایجاد کرده بودند و آرامش سیاسی کشور را مورد هجمه قرار داده بودند. با اعلام رد‌صلاحیت تعداد زیادی از نمایندگان ششمین دوره‌ی مجلس برای انتخابات مجلس هفتم، حرکت اعتراضی در مجلس کلید خورد که به نوعی بوی سهم‌خواهی از حکومت و زورآزمایی برای به کرسی نشاندن خواسته‌هایشان از آن به مشام می‌رسید. استعفای دسته‌جمعی تعدادی از نمایندگان در زمانی صورت گرفت که برنامه‌ی چهارم توسعه برای بررسی به مجلس آمده بود. تصویب برنامه چهارم، به انگیزه‌ی برنامه‌ریزی برای آینده با توجه به مصلحت مردم در دستور کار قرار نگرفت بلکه به ابزاری در دست معترضان برای تظاهر به فعال بودن و نادیده نگرفتن حقی که مردم برگردن نمایندگان داشتند تبدیل شد.
نقدی که از درون مجلس ششم شنیده می‌شد نقد درون گفتمانی نبود بنابراین معطوف به نیازهای واقعی مردم هم نبود. جامعه تا حدود زیادی از هیجانات غیرواقعی سیاسی و همچنین عدم توجه نمایندگان به نیازهای واقعی اش همچون اشتغال و تامین امنیت و گرانی و… خسته شده بود.
به موقع برگزار شدن انتخابات مجلس هفتم و خنثی شدن توطئه‌ی پیچیده تاخیر در تشکیل مجلس هفتم خط پایان چهار سال فعالیت پرچالش مجلس ششم بود.
مجلسی که بعد از مجلس خاص ششم به روی کار آمد، دارای خصوصیات روشنی بود. خصوصیاتی که درشعارهای اصلی نمایندگان منتخب مردم دیده می‌شد. تاکید بر ساده‌زیستی مسئولین با نقد برخی از مزایا و استفاده‌ی نمایندگان مجلس ششم از بیت المال، تاکید برنیازهای اساسی مردم و نقد فساد اقتصادی موجود در ساختارها و شعار مبارزه با مفاسد اقتصادی. درابتدای راه مجلس، تغییرات اساسی در روند مجلس نسبت به گذشته بوجود آمد. رویکرد شجاعانه و ارزشی و پایداری بر سوگندی که در ابتدای مجلس خورده شده بود باعث فروکش کردن التهاب‌های کاذب از فضای جامعه شد و این آرامش سیاسی جلوی فرسایش نظام را گرفت. فرسایشی که ریشه در اختلافات و چالش‌های حزبی و جناحی داشت.
اما با گذشت زمان ترجیح مطالبات عمومی و اساسی مردم بر انگیزه‌ها و گرایش‌های گروهی و فردی که در ابتدای راه دیده می‌شد کم‌رنگ شد و به تدریج تلاش‌های نمایندگان سمت و سوی دیگری گرفت. نگاه کمی به مصوبات باعث تحت الشعاع قرار گرفتن نگاه اصلاحی ساختارهای کلان شد. برخلاف گذشته در مسائل اقتصادی و فرهنگی علاجی برای مسائل کلان دیده نشد، فقط در عرصه بین المللی بود که به حمایت از سازوکارهای انرژی هسته ای و حمایت قاطع از دولت در این مسئله، حرکت قابل توجهی صورت گرفت.
مجلسی که با هدف نگاه به دغدغه‌های واقعی مردم شروع به کار کرد به دلایل بسیاری همچون عدم تلقی روشن نمایندگان از اقتصاد و مسائل کلان .. که نشان از جهل اطلاعاتی بود رو به افول گذاشت و کار خود را به پایان رساند.
تفاوت گفتمان دولت نهم و استفاده از فضای گفتمانی نزدیک به رهبری و بدنه‌ی مردم، فضای سیاسی کشور را تغییر داد. نوع خاص تبلیغات رئیس جمهور و تاکید بر مبارزه با فقر و فساد و برقراری عدالت اجتماعی امیدواری درجامعه ایجاد کرد. پیروزی اصولگرایان در انتخابات مجلس هشتم متاثر از همین فضا بود.
مجلس سیاسی هشتم با انتخاب علی لاریجانی به عنوان رئیس فعالیت خود را آغاز کرد. عدم برنامه‌ریزی دقیق و سرعت عمل برای مقابله با فتنه‌ی ۸۸ در اوایل راه مجلس با کنارکشیدن دولت از مدیریت فضای عمومی جامعه بعد از انتخابات همراه شد. نمایندگان مردم درخانه ملت می‌توانستند نقش اساسی را در خارج کردن جامعه از فضای التهاب و بحران بازی کنند اما اینگونه نشد.
برنامه‌های گسترده و مهم دولت برای تغییر ساختار اقتصادی کشور نیاز به بررسی دقیق در فضایی نخبگانی داشت. بحث‌ها و نظرات مختلفی که باید برای پخته شدن برنامه‌ی اقتصادی داده می شد با تاکید دولت برای سرعت بخشیدن به اجرای این عمل جراحی صورت نگرفت. تنها مکان برای بررسی و تکمیل این طرح‌ها مجلس بود. با در دستور کار قرار گرفتن برنامه‌ی پنجم توسعه به عنوان الگوی میان مدت اداره‌ی کشور و روند بررسی این طرح کلان در مجلس نیاز یک مجلس متخصص و کارآمد احساس شد.
نگاه سیاست‌زده گروهی از نمایندگان که ناشی از ادبیات نوظهور بعد از انتخابات ۸۸ بود قابل چشم پوشی نیست. در شرایطی که باید از جامعه نخبگان و بخصوص دانشجویان به عنوان یک جریان اجتماعی در تصمیم‌گیری‌های کلان استفاده می‌شد، دعواهای سیاسی و کم اولویت مجلس در فضای رسانه‌های عمومی مطرح شد. یکی از دلایل اساسی کم‌رنگ بودن بحث بر سر برنامه پنجم همین فضای رسانه‌ای بود. اکثریت مجلس ریش و قیچی تصویب برنامه‌ی پنجم را به دست چند نماینده‌ی خاص در مجلس سپردند. بی‌تفاوتی و بی‌انگیزگی نمایندگان در جلسات تصویب برنامه در صحن علنی با بررسی تعداد غیبت‌ها و تعداد افراد صاحب نظر و فعال در روند تصویب در صحن مشخص است.
اعتماد بیش از حد قشری از نمایندگان به دولت و بی‌منطق شدن فضای مجلس در مواجه با دولت در این برهه آزار دهنده بود. سکوت افراطی در برابر قانون‌شکنی‌ها ، گاه با تفریط در به‌بازی گرفتن دولت جواب داده می‌شد. البته نباید فراموش کرد نمودار سطح تعامل و نگاه مجلس به دولت دارای نقطه‌ی عطف غیبت چند روزه‌ی رئیس جمهور بود.
وجود هیئت رئیسه تاثیرگذار و چند نماینده‌ی خاص که جریان عمومی مجلس را در دست داشتند، فضای مجلس را در شرایط حساس به سمت مصلحت‌سنجی‌های کاذب و گاه غرض‌ورزانه‌ای سوق می‌داد که به رفتارهای متناقض می‌انجامید. این رفتارهای متناقض، فضای ناامیدی و یاس را در جامعه تزریق می‌کرد و به اعتماد مردم نسبت به مجلس ضربه‌های سنگینی وارد کرد.
اواخر راه پر فراز و نشیب این مجلس با بیداری اسلامی مردم منطقه همراه بود. بدعتی که رئیس مجلس در این دوره قرار داده بود و در مورد مسائل مختلف در ابتدای جلسه نطق می‌کرد به فضای مجلس کمک کرد. بیانیه و حتی راه پیمایی‌هایی هم در مجلس صورت گرفت اما ای کاش جدیت مجلس در این نوع رفتارهای نمادین در عملکرد هم دیده می‌شد.
شاید بتوان نگاه تیره‌ی برخی از نیروهای ارزشی به این مجلس را ناشی از حجم بالای اتفاقات و مسائل پیش‌روی این مجلس دانست. بدون شک برای پاسخگویی به حجم بالای وظایف محول شده به مجلس نیاز به فعال کردن ظرفیت‌های پنهانی از این نهاد قانون‌گزاری بود که تا امروز دیده نمی‌شود.
البته این‌ها را نباید به سیاه‌نمایی تفسیر کرد. پایین بودن سطح آب را در کم شدن مقدار آب نبینید. مشکل از بزرگ شدن ظرف آب است.
این مطلب برای سایت تریبون مستضعفین نوشته شده بود. لینک در تریبون
